Prequel, sequel, threequel, midquel, remake, spin-off, reboot, retcon - jak to się je?

Mały słownik pojęć filmowych.

Jeśli po przeczytaniu tytułu tego wpisu, zastanawiacie się, co to za bełkotliwy słowotok neologizmów, to spieszę z wyjaśnieniem. W dzisiejszych czasach, kiedy wszystko wskazuje na to, że twórcom filmowym praktycznie skończyły się pomysły na produkcje oryginalne, triumfy święcą historie poddawane nużącemu recyclingowi.

Rok 2012 ma być rekordowy pod względem ilości kontynuacji/remaków znanych już produkcji - wg wstępnych szacunków, w ciągu najbliższych 11 miesięcy doczekamy się premier przynajmniej 70-80 filmów, z którymi albo mieliśmy już do czynienia, albo dopisującymi dalszy ciąg do dzieł już istniejących.  

Zainspirowany słowniczkiem zamieszczonym w lutowym numerze magazynu Empire, postanowiłem przygotować polską wersję krótkiego leksykonu terminologii franczyzowej, tj. definiującej różne podgatunki poszczególnych odsłon danej, najczęściej wysokobudżetowej, serii. Poniżej znajdziecie zestawienie pojęć, które każdy szanujący się miłośnik kina głównego nurtu znać powinien. A jeśli nie zna, to za chwilę pozna. I po chwili zapomni.

Sequel - druga część filmu, która rozwija wątek znany z części pierwszej albo przedstawia nową przygodę tych samych bohaterów. (Rocky II [1979], Nieśmiertelny II [1991])

Threequel - kontynuacja sequela, najczęściej niedorównująca mu poziomem, nie wspominając już o części pierwszej. Jego kontynuacje to fourquel, fivequel, sixquel itd. (Superman III [1983], Piła III [2006])

Prequel - kontynuacja danej produkcji, przedstawiająca wydarzenia poprzedzające dotychczasową część pierwszą. (Geneza planety małp [2011], X-Men: Pierwsza klasa [2011])

Midquel - kontynuacja, której akcja pokrywa się częściowo z wydarzeniami poprzedniej odsłony serii. Zazwyczaj wypełniająca lukę chronologiczną. (Bambi II [2006], Piła IV [2007])

Sidequel/Parallaquel - kontynuacja, której akcja rozgrywa się równocześnie z wydarzeniami części poprzedniej, często pokazująca tę samą historię z perspektywy innych postaci. (Listy z Iwo Jimy [2006])

Interquel - kontynuacja, której akcja rozgrywa się pomiędzy wydarzeniami pokazanymi w dwóch poprzednich częściach danej serii. (Gwiezdne wojny: Wojny klonów [2008], The Chronicles of Riddick: Dark Fury [2004])

Pseudosequel - kontynuacja, która jest tylko pozornie związana z częścią poprzednią. (Titanic II [2010], Za kilka dolarów więcej [1965])

Remake - nowa wersja filmu, która zachowuje kluczowe elementy oryginału, struktury fabularnej i bohaterów. Czasami kręcona na zasadzie odtwarzania identycznych ujęć. (King Kong [2005], Psycho [1997])

Re-imagining - (inne wyobrażenie) nowa wersja filmu, która zmienia kluczowe elementy fabuły i bohaterów, najczęściej osadzająca materiał źródłowy w zupełnie nowych ramach. (King Kong [1976], Planeta Małp [2001])

Reboot - kolejna część danej serii, która ignoruje wszystkie jej poprzednie odsłony, zeruje chronologię i przedstawia bohaterów na nowo, często ze zmienionymi cechami charakteru czy wyglądu. (Batman: Początek [2005], Niesamowity Spider-Man [2012])

Retcon - kolejna część danej serii, która ignoruje jedną lub więcej jej wcześniejszych odsłon, ale nie te, które poprzedzają te pominięte. (Superman: Powrót [2006], Nieśmiertelny III [1994])

Adaptacja - przeniesienie powieści, sztuki, serialu, komiksu, gry wideo, gry planszowej, a nawet linii zabawek czy parku rozrywki na wielki ekran (Rzeka tajemnic [2003], Transformers [2007])

Readaptacja - film, który z pozoru jest remakiem, a tak naprawdę nową adaptacją tego samego materiału źródłowego, nie będącego innym filmem. Niektóre rebooty, często omyłkowo, nazywa się readaptacjami. (Prawdziwe męstwo [2010], Ben-Hur [1959])

Reinterpretacja - bardzo luźna adaptacja, która zmienia materiał źródłowy do tego stopnia, że ten staje się niemal nierozpoznawalny jako źródło danej adaptacji. (Słodkie zmartwienia [1995], Zakochana złośnica [1999])

Spin-off - kontynuacja losu jednego z bohaterów danego filmu, który najczęściej nie był główną postacią danej produkcji, a który otrzymuje swoją własną historię opowiedzianą w szerszej perspektywie. (Wydział pościgowy [1998], Elektra [2005])

Cross-over - film, w którym występują bohaterowie znani z dwóch kompletnie różnych produkcji, najczęściej po to, by spuścić sobie łomot. (Freddie kontra Jason [2003], Obcy kontra Predator [2004])

Instalment - (dosł. "odcinek" / "rata") często mylona z sequelem kontynuacja, opowiadająca dalszy ciąg jednej historii, która może ciągnąć się przez wiele filmów. (Władca pierścieni: Dwie wieże [2002], Gwiezdne wojny: Imperium kontratakuje [1980])

Co o tym sądzicie? Nie za dużo tego badziewia?

PS: Zdjęcie w nagłówku nie jest wybrane przypadkowo, w myśl złotej zasady sequeli: WIĘCEJ, MOCNIEJ, BARDZIEJ.